Bệnh lý chất trắng là tập hợp nhóm bệnh lý phức tạp có khoảng 30 thể bệnh khác nhau. Cùng đọc bài để tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân cũng như những nguy hiểm mà bệnh lý chất trắng gây ra.
Bệnh lý chất trắng được chia làm 3 nhóm
- Thoái hóa myêlin
- Phá hủy cấu trúc myelin bình thường như MS, ADEM
- Loạn sản myelin
- Bất thường cả cấu trúc và chức năng của myelin thường thứ phát do di truyền
- Thiếu sản myelin
- Giảm số lượng myelin sớm hơn so với tuổi.
Tổng quan về bệnh lý chất trắng
Bệnh lý chất trắng rất đa dạng, chủ yếu gồm các quá trình bệnh lý liên quan myelin của sợi thần kinh. Các bất thường, tạo thành và phát triển của myelin thường hay gặp ở trẻ em do các nguyên nhân từ bẩm sinh, do các rối loạn chuyển hóa thiếu hụt các men. Chất trắng chiếm 60% thể tích não, và 40% còn lại là chất xám chất trắng gồm các sợi trục chưa myelin, tế bào sao và tế bào sợi ít nhánh.
Chất trắng đảm nhiệm chức năng truyền tải tín hiệu thần kinh, tăng cường hoạt động tiếp nhận, xử lý và lưu trữ thông tin, kiểm soát tâm lý và giữ thăng bằng cho cơ thể.
Bệnh tổn thương chất trắng não là bệnh hiếm gặp và nguy hiểm do xuất phát từ não nên bệnh có khả năng ảnh hưởng đến tất cả các bộ phận khác trên cơ thể người bệnh.
Bệnh lý chất trắng là bệnh hiếm gặp và nguy hiểm
Xem thêm: Bệnh lậu và giang mai có giống nhau không cách điều trị như thế nào?
Nguyên nhân của bệnh lý chất trắng
Bệnh tổn thương chất trắng não do một số nguyên nhân như:
- Nguyên nhân chính do yếu tố gen và di truyền hoặc người bệnh bị các bệnh như tiểu đường, cao huyết áp, viêm mạch máu não mãn tính, bệnh parkinson, bệnh teo não ở người già, tiền sử đột quỵ, hút thuốc lá,…
- Bệnh lý chất trắng hay thoái hóa chất trắng không phải bệnh lý đơn thuần mà gồm một nhóm bệnh lý chung ảnh hưởng tới chất trắng của não.
- Hình thành do sự phát triển bất thường của vỏ myelin
- Do quá trình thoái hóa của hệ thống thần kinh
Biểu hiện bệnh lý chất trắng
Bệnh lý chất trắng gồm rất nhiều dạng như loạn dưỡng chất trắng thượng thận, loạn dưỡng chất trắng dị sắc, loạn dưỡng chất trắng dạng xốp (bệnh Canavan), bệnh chất trắng não biến mất, loạn dưỡng chất trắng tế bào dạng cầu (bệnh Krabble).
Người gặp vấn đề về chất trắng thường có biểu hiện đó là:
- Bị loạn dưỡng chất trắng, viêm, tổn thương chất trắng, thoái hóa chất trắng.
- Suy giảm nhận thức
- Co cứng
- Nếu bệnh tiến triển nặng có thể gây khó thở, khó ăn
- Gặp các vấn đề về khả năng giữ thăng bằng kém, kỹ năng vận động.
- Mất khả năng đi lại
- Giảm thị lực và thính giác, giảm các chức năng vận động, bị suy giảm về thể chất và tinh thần
Bệnh lý chất trắng chủ yếu hay gặp ở người lớn tuổi
Xem thêm: Tìm hiểu Y học Cổ truyền là nghề gì?
Các thể bệnh tổn thương chất trắng não
Tổn thương chất trắng thượng thận (ALD) là tổn thương chất trắng thượng thận, ảnh hưởng đến giới tính nam (genX). Người trưởng thành sẽ có sự thay đổi di truyền dẫn tới bệnh lý tuyến thượng thận, ảnh hưởng tới tuyện thượng thận và tủy sống.
Bệnh Canavan chất trắng dạng xốp, thoái hóa xốp của trục thần kinh
Tổn thương chất trắng dị sắc (MLD) là một loại phổ biến khác của bệnh dấu hiệu đầu tiên là mất kỹ năng vận động và kỹ năng nói. Thể bệnh này gây ra sự tăng trưởng bất thường của myelin, tình trạng bệnh có thể xấu đi theo thời gian dẫn tới liệt co cứng.
Bệnh Krabble ảnh hưởng đến chất myelin của hệ thần kinh ngoại biên và hệ thần kinh trung ương.
Bệnh chất trắng não biến mất gọi là chứng mất điều hòa suy giảm myelin não ở trẻ em tiến triển rất nhanh, ảnh hưởng tới kỹ năng vận động và kỹ năng nói, cản trở quá trình phát triển.
Bệnh lý chất trắng là loại bệnh gây tử vong, tuổi thọ của người bệnh phụ thuộc vào độ tuổi và loại bệnh tổn thương. Phương pháp chẩn đoán bệnh này hiện nay bạn có thể chụp cộng hưởng từ MRI não sẽ giúp chẩn đoán nhiều bệnh lý thần kinh, não bộ và bệnh lý chất trắng. Đây là loại bệnh gây tử vong, tuổi thọ ngắn, nếu là trẻ sơ sinh có thể kéo dài sự sống từ 2-8 năm. Người trưởng thành có cơ hội sống từ 12 năm trở lên. Bệnh lý chất trắng sẽ tiến triển xấu theo thời gian, bệnh này có thể do di truyền từ cha mẹ sang con.
Nguy hiểm nhất là y học thế giới hiện nay chưa có cách điều trị thành công bệnh lý chất trắng. Bệnh nhân mắc phải chỉ còn cách sống chung với bệnh và kéo dài cuộc sống được trong thời gian ngắn.