Hiện nay, ngoài cây cà độc dược lùn thì cà độc dược cảnh được trồng khá phổ biến ở Việt Nam. Tuy nhiên, có thể nhiều người còn chưa biết đến sự nguy hiểm mà loại cây này mang lại. Hãy tham khảo bài viết để hiểu rõ hơn về những loại cây nguy hiểm này.
Cây cà độc dược là cây gì?
Cà độc dược hay còn được gọi là mạn đà la (hoa trắng), có tên khoa học là Datura metel L., thuộc họ Cà (Solanaceae). Đây là một loài cây thuộc loại thân thảo, cây cao khoảng 1–2 m, sống quanh năm. Phần gốc của thân hoá gỗ. Thân và cành non có màu xanh lục hoặc tím, mang nhiều lông tơ. Lá đơn, mọc so le nhau, phiến lá nguyên hình trứng nhọn, gốc phiến lá không đồng đều. Hoa mọc đơn lẻ ở nách lá. Cánh hoa có màu trắng hoặc vàng, nối liền với nhau tạo thành hình cái phễu, dài khoảng 16–18 cm. Quả có hình cầu, với đường kính khoảng 3 cm, mặt ngoài mang nhiều gai mềm, chứa nhiều hạt màu vàng.
Ở nước ta, loài cây này mọc hoang khắp nơi và nhiều nơi cũng trồng cà độc dược làm cảnh, hoặc dùng làm thuốc. Cây được trồng phổ biến ở trên các vùng cao và mát như Đà Lạt (Lâm Đồng), Bắc Yên (Sơn La) và thêm nhiều nơi khác nữa.
Cây cà độc dược
>>>>Xem thêm: Cà độc dược có tác dụng thế nào với sức khỏe con người?
Cà độc dược có chứa nhiều chất alcaloid, chủ yếu là scopolamine (chất có thể gây ảo giác mạnh), ngoài ra còn có hyoscyamin, atropin, norhyoscyamin. Lá cũng có chứa nhiều hyoscyamin. Lượng scopolamine của cà độc dược được tìm thấy nhiều nhất ở hoa.
Theo Đông y, hoa của cà độc dược có vị cay, tính ôn, độc, có công dụng ngăn suyễn, giảm ho, chống đau, chống co giật, phong thấp. Tuy nhiên, loài cây này được xếp vào hàng có độc tính cao, các thành phần alcaloid của cây khả năng hủy phó giao cảm, tạo ảo giác mạnh, gây mê sảng, hoang mang, khiến con người không thể phân biệt được ảo giác và hiện thực. Nếu dùng cà độc dược với liều cao, đặc biệt là hoa và lá thì có thể dẫn đến ngộ độc, mê sảng kéo dài, gây mất trí nhớ, thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Khi phát hiện bị ngộ độc, cần phải giải độc ngay bằng đường vàng và cam thảo.
Cà độc dược khá giống với cà độc dược cảnh, hay còn gọi là cây hoa “Loa kèn Đà Lạt”, tuy nhiên cây cà độc dược tuy cũng có hình loa kèn nhưng không thõng xuống.
Cà độc dược gai tù
Đây cũng là cây thuộc họ Cà, có tên khoa học là Datura innoxia Mill. Cây mọc hằng năm, chiều cao khoảng 1-2 m, toàn thân phủ lông mịn, dày đặc, có màu trắng. Lá cây mọc so le nhau, có hình trứng rộng khoảng 4-10 cm, chiều dài khoảng 10-14 cm, màu lục sẫm, có răng dạng sóng, gốc không cân đối, cuống lá dài từ 4-5 cm.
Hoa của loại cà độc dược gai tù mọc đơn lẻ ở nách lá phía ngọn, cuống hoa dài khoảng 1 cm, đài của hoa có hình ống dài 8-10 cm, rộng 2-3 cm, có 5 chiếc răng, tràng hoa có 5-10 cạnh, dài 15-20 cm, đường kính 7,5 cm, phần gốc có màu lục nhạt, phần ngọn có màu trắng, nhị đính ở miệng ống tràng, bầu có hình trứng tròn. Quả nang gần tròn, đường kính gần 4 cm, phủ lông mềm màu trắng nhạt và gai dài mềm, nứt thành 4 mảnh không đều. Các thành phần của cây có tính độc mạnh, có tính chất làm giãn đồng tử mắt.
Cà độc dược gai tù
>>>>Xem thêm: Quả cà độc dược: Bí kíp điều trị hen suyễn
Cà độc dược lùn (Datura Stramonium L.)
Đây là một loài cây thảo, sống hàng năm, chiều cao từ 0,3 đến 1 m. Lá mềm, nhẵn, chia thùy sâu với mép răng cưa không đồng đều. Hoa có lá đài màu lục hoặc hơi tím, tràng hoa có màu trắng, đầu các cánh hoa nhọn, dài. Quả có hình trứng, mọc thẳng, nhiều gai cứng, khi quả chín sẽ nứt thành 4 mảnh đều nhau. Hạt hình thận, màu đen nâu.
Ở Việt Nam, cà độc dược lùn được nhập khẩu và trồng làm thuốc. Các bộ phận của cây đều chứa chất alcaloid, chủ yếu là hyoscyamin, atropin và hyoscin, axit chlorogenic, tinh dầu, saponin, tanin. Cây có vị cay, đắng, tính ấm, có độc, có thể gây tê, chống đau, làm dịu thần kinh, khử phong thấp, được dùng giống như cà độc dược.
Tuy cà độc dược là một vị thuốc tốt nhưng nó cũng có tính độc. Chính vì vậy, người dân không nên sử dụng một cách tùy tiện mà phải làm theo các hướng dẫn của thầy thuốc Đông y giàu kinh nghiệm. Đặc biệt, người lớn không nên dùng cà độc dược để chế biến thức ăn hàng ngày và tránh cho ter con tiếp xúc với cây dễ gây hậu quả khó lường.
Hy vọng với những chia sẻ trên đây, bạn có thể hiểu biết hơn về cà độc dược và sử dụng đúng cách, đúng mục đích, đúng liều lượng để tránh ảnh hưởng đến bản thân và gia đình.